Geloof met ‘n Oop Gemoed, Maar ‘n Vaste Hart
- Andre Mouton
- Jan 30
- 3 min read
Updated: Apr 6

Postmodernisme en fundamentalisme lyk dikwels soos opponente in die teologiese landskap. Waar fundamentalisme geneig is om op vaste, absolute waarhede te staan en ‘n sekere weerstand teen teologiese verandering toon, beklemtoon postmodernisme die vloeibaarheid van betekenis, die beperkings van menslike kennis en die belangrikheid van verskillende perspektiewe.
Ironies genoeg kan postmodernisme ‘n waardevolle geskenk vir fundamentaliste wees – nie om hulle geloof te ondermyn nie, maar om hulle te help om met ‘n oop gemoed oor sake na te dink sonder om hulle geloof te verloor:
Fundamentalisme werk dikwels met ‘n oortuigings-monoliet – die idee dat my groep die volle waarheid besit en ander se interpretasies verkeerd is. Postmodernisme daarenteen herinner ons daaraan dat waarheid wel bestaan, maar dat ons as mense dit altyd gedeeltelik en vanuit ons eie kulturele en historiese perspektiewe verstaan. Dit beteken nie dat die Bybel onwaar is nie – maar dat ons interpretasies van die Bybel nooit volkome sonder ons eie vooroordele is nie.
👉 Hoe help dit? Dit bring nederigheid. Dit erken dat selfs die sterkste geloof gemeenskaplik en gebroke mense insluit wat van mekaar kan leer.
Postmodernisme word dikwels beskuldig van absolute relativisme – die idee dat alle waarhede gelyk is en dat daar geen reg of verkeerd is nie. Maar dit is ‘n oorvereenvoudigde siening. Eerder as om waarheid te vernietig, help postmodernisme ons om te erken dat ander mense se ervarings en perspektiewe ‘n legitieme bydrae tot ons verstaan van die waarheid kan maak. Dit beteken nie dat enige standpunt noodwendig reg is nie, maar dat ons eerder moet luister en onderskei as om bloot te veroordeel.
👉 Hoe help dit? Dit moedig gesprek aan. Dit help gelowiges om verskillende teologiese en sosiale sienings met respek te hanteer, sonder om hulle eie geloof in gevaar te stel.
Een van die grootste uitdagings vir fundamentalistiese denke is die vrees vir onsekerheid. Postmodernisme help ons verstaan dat twyfel nie die vyand van geloof is nie, maar ‘n natuurlike deel van ‘n groeiende verhouding met God. Die Psalms is vol vrae en worstelinge – Dawid en ander digters bevraagteken gereeld God se weë. Tog is hulle geloof sterker, nie swakker, juis omdat hulle eerlik met hul twyfel omgaan.
👉 Hoe help dit? Dit verwyder die vrees vir vrae. Dit wys dat ‘n geloof wat mag twyfel en worstel, ‘n geloof is wat leef en groei.
Fundamentalistiese denke is dikwels individualisties en stel geloof as ‘n stel vaste proposisies waar postmodernisme ons help om waarheid meer gemeenskaplik te sien – as iets wat ons saam ontdek, eerder as iets wat net ‘n paar mense monopoliseer.
Dit herinner ons ook dat geloof ‘n dinamiese reis is en nie net ‘n stel statiese waarhede wat eenmaal vasgestel is nie.
👉 Hoe help dit? Dit maak geloof meer verhoudingsbaseerd. Dit beweeg weg van ‘n kille stel dogmas na ‘n lewende geloof wat in liefde en gemeenskap floreer.
Christus is die Balans Tussen Postmodernisme en Fundamentalisme. Jesus het absolute waarheid gebring, maar Hy het ook mense met liefde en geduld begelei om dit te verstaan. Hy het meervoudige perspektiewe in Sy bediening toegelaat – kyk hoe Hy met die Fariseërs, die dissipels en die heidene interaksie gehad het. Hy het ook ruimte gemaak vir twyfel, soos in Sy gesprekke met Tomas en Petrus.
Jesus het die waarheid as ‘n verhouding, nie net ‘n dogma nie, geleef – “Ek is die weg, die waarheid en die lewe” (Johannes 14:6). ‘n Christus-gesentreerde geloof beteken dus nie dat ons ons fondament verloor nie, maar dat ons dit met nederigheid, oopheid en liefde uitleef. Postmodernisme hoef dus nie fundamentaliste in relativisme te dompel nie. Dit kan hulle egter leer om nederiger, nuuskieriger en meer genadevol te wees, sonder om hul kern-oortuigings te laat vaar. ‘n Geloof met ‘n oop gemoed, maar ‘n vaste hart is dalk die beste balans – ‘n geloof wat sterk is in Christus, maar sag genoeg om ander met liefde te ontmoet.
Comments